प्रधानमंत्री सौभाग्य योजना / PM Saubhagya Yojana
प्रधानमंत्री सौभाग्य योजना, ज्याला प्रधानमंत्री सहज बिजली हर घर योजना म्हणूनही ओळखले जाते, ही ग्रामीण आणि शहरी भागातील सर्व विना-विद्युत नसलेल्या कुटुंबांना विद्युत कनेक्शन प्रदान करण्यासाठी २०१७ मध्ये भारत सरकारने सुरू केलेली योजना आहे. २०२२ पर्यंत सार्वत्रिक घरगुती विद्युतीकरण साध्य करणे आणि लाखो भारतीयांचे जीवनमान सुधारणे हे या योजनेचे उद्दिष्ट आहे.
मानवाच्या विकासासाठी आणि कल्याणासाठी वीज ही मूलभूत गरज आहे. तसंच, २०११ च्या जनगणनेनुसार, भारतात सुमारे ३१ दशलक्ष घरे होती ज्यांना वीज उपलब्ध नव्हती. ही अडचण दूर करण्यासाठी, भारत सरकारने २५ सप्टेंबर २०१७ रोजी प्रधानमंत्री सौभाग्य योजना सुरू केली, ज्याचा खर्च रु. १६,३२० कोटी, रु.च्या एकूण अर्थसंकल्पीय समर्थनासह १२,३२० कोटी आहे. ही योजना ऊर्जा मंत्रालयाद्वारे लागू केली जाते, ज्यामध्ये REC लिमिटेड ही नोडल एजन्सी आहे.
या योजनेचा मुख्य उद्देश ग्रामीण आणि शहरी भागातील सर्व विना-विद्युत नसलेल्या कुटुंबांना शेवटच्या-माइल कनेक्टिव्हिटी आणि विद्युत कनेक्शन प्रदान करणे आहे. ही योजना दुर्गम आणि दुर्गम भागात असलेल्या घरांसाठी सोलर फोटोव्होल्टेइक (SPV) आधारित स्टँडअलोन सिस्टम देखील प्रदान करते, ज्यामध्ये ग्रीड विस्तार व्यवहार्य किंवा किफायतशीर नाही. ही योजना आर्थिकदृष्ट्या गरीब आणि गरीब नसलेली दोन्ही घरे कव्हर करते, कनेक्शन मिळवण्यासाठी वेगवेगळे शुल्क आकारले जाते.
महाराष्ट्र शिवभोजन योजना २०२३: गरिबांना अन्न पुरवण्याची योजना
प्रधानमंत्री सौभाग्य योजनेचे फायदे / Benefits of PM Saubhagya Yojana
- हे लाभार्थींना विजेची आवश्यकता असलेल्या आधुनिक सुविधा आणि सेवा, जसे की प्रकाश, पंखे, दूरदर्शन, मोबाईल चार्जिंग ह्यांमध्ये प्रवेश प्रदान करून त्यांची सामाजिक-आर्थिक स्थिती वाढवते.
- हे प्रकाशाच्या उद्देशांसाठी रॉकेल आणि इतर जीवाश्म इंधनावरील अवलंबित्व कमी करते, ज्यामुळे पैशाची बचत होते आणि पर्यावरणीय प्रदूषण कमी होते.
- हे मुलांना रात्रीच्या वेळी अभ्यास करण्यास सक्षम करून त्यांचे शैक्षणिक परिणाम सुधारते.
- हे घरातील वायू प्रदूषण आणि रॉकेलच्या दिव्यांमुळे होणारे आगीचे धोके कमी करून महिला आणि मुलांचे आरोग्य आणि सुरक्षितता सुधारते.
- हे विद्युत कनेक्शन आणि SPV प्रणालीची स्थापना, देखभाल आणि ऑपरेशनमध्ये स्थानिक लोकांसाठी रोजगाराच्या संधी निर्माण करते.
- हे सूक्ष्म-उद्योग आणि कुटीर उद्योगांच्या विकासास सुलभ करते जे त्यांच्या ऑपरेशन्ससाठी विजेवर अवलंबून असतात.
- हे ग्रीडमध्ये अक्षय ऊर्जा स्त्रोतांचे एकत्रीकरण सक्षम करते आणि ऊर्जा कार्यक्षमता आणि संवर्धनास प्रोत्साहन देते.
प्रधानमंत्री सौभाग्य योजनेसाठी अटी व शर्ती / Eligibility for PM Saubhagya Yojana
- सामाजिक-आर्थिक जातिगणना (SECC) २०११ डेटा वापरून मोफत कनेक्शनसाठी संभाव्य लाभार्थी कुटुंबे ओळखली जातात. SECC डेटानुसार पात्र नसलेली घरे देखील ५०० रु.च्या पेमेंटवर कनेक्शन मिळवू शकतात, जे विद्युत बिलांद्वारे १० हप्त्यांमध्ये वसूल करण्यायोग्य आहे.
- लाभार्थ्यांनी संबंधित कागदपत्रांसह एक अर्ज फॉर्म वीज वितरण कंपनी (DISCOM) किंवा राज्य विद्युत विभाग किंवा ग्रामीण विद्युतीकरण सहकारी संस्थेच्या कार्यालयात सादर करणे आवश्यक आहे.
- लाभार्थ्यांना एका लाइट पॉइंटसाठी आणि एका मोबाईल चार्जिंग पॉइंटसाठी सिंगल पॉइंट वायरिंगसह मीटर केलेले कनेक्शन दिले जाते. अर्ज केल्यानंतर सात दिवसांच्या आत कनेक्शन जारी केले जाते.
- राज्य नियामक आयोगाने निश्चित केलेल्या दरानुसार त्यांची मासिक वीज बिले भरण्यासाठी लाभार्थी जबाबदार आहेत.
- उज्वल डिस्कॉम अश्युरंस योजना (UDAY) अंतर्गत दरमहा ३० युनिट्सपर्यंतच्या वापरावरील सबसिडीसाठी लाभार्थी देखील पात्र आहेत.
- लाभार्थ्यांनी त्यांच्या कनेक्शनची पडताळणी, तपासणी आणि देखभाल करण्यासाठी डिस्कॉम किंवा इतर एजन्सींना सहकार्य करणे आवश्यक आहे.
प्रधानमंत्री सौभाग्य योजनेसाठी कोणती कागदपत्रे आवश्यक आहेत? / Documentation for PM Saubhagya Yojana
- आधार कार्ड किंवा इतर कोणताही ओळखीचा पुरावा
- रेशन कार्ड किंवा पत्त्याचा इतर कोणताही पुरावा
- बीपीएल कार्ड किंवा उत्पन्नाचा इतर कोणताही पुरावा
- वीज बिल किंवा विद्यमान कनेक्शनचा कोणताही पुरावा (असल्यास)
- पासपोर्ट फोटो
- बँक खात्याची माहिती
प्रधानमंत्री सौभाग्य योजना साठी अर्ज कसा भरावा? / PM Saubhagya Yojana Registration
- प्रधानमंत्री सौभाग्य योजनेचा अर्ज DISCOM किंवा राज्य विद्युत विभाग किंवा ग्रामीण विद्युतीकरण सहकारी सोसायटीच्या जवळच्या शिबिरातून किंवा कार्यालयातून मिळू शकतो. तसेच, ते योजनेच्या www.saubhagya.gov.in. अधिकृत वेबसाइटवरून देखील डाउनलोड केले जाऊ शकते.
- सौभाग्य मध्ये खालील माहितीसह अर्ज हिंदी किंवा इंग्रजीमध्ये भरावा लागेल:
- अर्जदाराचे नाव
- वडिलांचे नाव किंवा पतीचे नाव
- घराचा पत्ता
- आधार क्रमांक किंवा इतर कोणताही ओळख पुरावा क्रमांक
- मोबाईल नंबर
- कुटुंबाची श्रेणी (बीपीएल किंवा नॉन-बीपीएल)
- कनेक्शनचा प्रकार (ग्रिड किंवा SPV)
- अर्जदाराची स्वाक्षरी किंवा अंगठ्याचा ठसा
अर्ज आवश्यक कागदपत्रांसह आणि कनेक्शन फी (लागू असल्यास) संबंधित प्राधिकरणाकडे सबमिट करणे आवश्यक आहे. अर्जदाराला अनन्य अर्ज क्रमांकासह पोचपावती स्लिप मिळेल, ज्याचा वापर अर्जाच्या स्थितीचा ऑनलाइन मागोवा घेण्यासाठी केला जाऊ शकतो.