पोषण अभियान २०२३ | Poshan Abhiyan 2023

पोषण अभियान २०२३ / Poshan Abhiyan 2023

पोषण अभियान हा देशातील बालके, गरोदर महिला, स्तनदा माता आणि किशोरवयीन मुलींची पोषण स्थिती सुधारण्यासाठी भारत सरकारचा एक प्रमुख उपक्रम आहे. २०१८ मध्ये पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी सुरू केलेल्या, पोषण अभियानाचे उद्दिष्ट जागतिक आरोग्य संघटनेचे जागतिक पोषण लक्ष्य २०२५ आणि शाश्वत विकास २०२० या अभियानातील लक्ष्य २०३० मधील उद्दिष्टे साध्य करणे आहे. जीवन-चक्र दृष्टीकोन, अभिसरण, तंत्रज्ञानाचा वापर, समुदाय एकत्रीकरण आणि वर्तन बदल संवादाद्वारे कुपोषणाच्या आव्हानाला तोंड देण्यासाठी पोषण अभियान मिशन मोडमध्ये कार्य करते. पोषण अभियान हे मिशन सक्षम अंगणवाडी आणि पोषण २.० सोबत संरेखित केले गेले आहे ज्यामुळे अंगणवाडी सेवा योजना आणि मुलींसाठी स्कीमची सामग्री, वितरण, पोहोच आणि परिणाम यांना बळकटी देणारा एकात्मिक पोषण समर्थन कार्यक्रम सुरू करण्यात आला आहे.

पोषण अभियान २०२३ फायदे / Benefits of Poshan Abhiyan 2023 

• अंगणवाडी सेवेचा वापर आणि गुणवत्ता सुधारून मुले आणि महिलांमध्ये स्टंटिंग, कमी वजन, अपव्यय आणि अशक्तपणाचे प्रमाण कमी करणे हे त्याचे उद्दिष्ट आहे.

• हे लक्ष्यित गटांमध्ये विशेष स्तनपान आणि पूरक आहार पद्धती, आहारातील विविधता, सूक्ष्म पोषक पुरवणी, जंतनाशक, लसीकरण आणि स्वच्छता यांचा प्रचार करते.

• मुलांच्या वाढीवर आणि विकासावर लक्ष ठेवण्यासाठी, पूरक पोषण आणि सेवांच्या वितरणाचा मागोवा घेण्यासाठी आणि आघाडीवर असलेल्या कामगारांना रिअल-टाइम फीडबॅक आणि मार्गदर्शन प्रदान करण्यासाठी ते तंत्रज्ञानाचा लाभ घेते.

• हे राष्ट्रीय, राज्य, जिल्हा आणि गाव स्तरावर विविध मंत्रालये, विभाग, योजना आणि पोषणाशी संबंधित कार्यक्रम यांच्यातील अभिसरण वाढवते.

• हे पोषण जागरूकता आणि कृतीसाठी जनआंदोलन किंवा जनआंदोलन तयार करण्यासाठी पंचायती राज संस्था, स्वयं-मदत गट, नागरी संस्था, मीडिया, खाजगी क्षेत्र आणि शैक्षणिक संस्था यासारख्या विविध भागधारकांना गुंतवते.

• हे सर्वोत्कृष्ट कामगिरी करणारी राज्ये, जिल्हे, गट आणि अंगणवाडी सेविकांना पोषण परिणाम सुधारण्यात त्यांच्या यशासाठी ओळखते आणि त्यांना प्रोत्साहन देते.

स्वच्छ विद्यालय अभियान २०२३ 

पोषण अभियान २०२३ अटी आणि नियम / Eligibility for Poshan Abhiyan 2023

• राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांनी महिला आणि बाल विकास मंत्रालयाशी सल्लामसलत करून आपापल्या क्षेत्रात पोशन अभियान राबविण्यासाठी वार्षिक कृती योजना तयार करणे आवश्यक आहे.

• राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांनी केंद्र आणि राज्य सरकारे यांच्यातील पोशन अभियानाच्या सर्व घटकांसाठी 60:40 च्या खर्च-वाटप गुणोत्तराचे पालन करणे आवश्यक आहे, ईशान्य राज्ये आणि हिमालयी राज्ये वगळता जिथे ते 90:10 आहे. 

• राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांनी वेळेवर निधी जारी करणे, उपयोग प्रमाणपत्रे सादर करणे, भौतिक आणि आर्थिक प्रगती अहवाल आणि लेखापरीक्षण निरीक्षणांचे अनुपालन सुनिश्चित करणे आवश्यक आहे.

• राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांनी पोशन अभियानाच्या विविध पैलूंसाठी महिला आणि बाल विकास मंत्रालयाने जारी केलेल्या मार्गदर्शक तत्त्वांचा अवलंब करणे आवश्यक आहे जसे की प्रोत्साहन योजना, वाढ देखरेख उपकरणे, स्मार्टफोन्स, अभिसरण कृती योजना इ.

• राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांनी पोशन अभियानाच्या कामगिरीचे आणि परिणामाचे मूल्यांकन करण्यासाठी महिला आणि बाल विकास मंत्रालय किंवा तिच्या नियुक्त एजन्सीद्वारे आयोजित नियतकालिक पुनरावलोकने, मूल्यमापन, सर्वेक्षणे आणि अभ्यासांमध्ये भाग घेणे आवश्यक आहे.

पोषण अभियान २०२३ आवश्यक कागदपत्रे / Documentation for Poshan Abhiyan 2023

• लाभार्थ्यांसाठी: आधार कार्ड किंवा इतर कोणताही ओळखीचा पुरावा, रेशनकार्ड किंवा राहण्याचा कोणताही पुरावा, जन्माचा दाखला किंवा वयाचा कोणताही अन्य पुरावा, आरोग्य कार्ड किंवा आरोग्य स्थितीचा कोणताही पुरावा.

• अंगणवाडी कर्मचार्‍यांसाठी: आधार कार्ड किंवा इतर कोणताही ओळखीचा पुरावा, बँक खात्याची माहिती किंवा पेमेंट मोडचा कोणताही अन्य पुरावा.

• अंगणवाडी केंद्रांसाठी: नोंदणी प्रमाणपत्र किंवा संलग्नतेचा कोणताही पुरावा, पायाभूत सुविधांची माहिती किंवा उपलब्ध सुविधांचा कोणताही अन्य पुरावा.

पोषण अभियान २०२३ फॉर्म कसा भरायचा? / Poshan Abhiyan Registration

1. पोषण अभियान च्या अधिकृत वेबसाईटला [https://poshanabhiyaan.gov.in] येथे भेट द्या किंवा गुगल प्ले स्टोअर किंवा अँप स्टोअर वरून पोषण ट्रॅकर अँप डाउनलोड करा.

2. तुमचे नाव, मोबाईल नंबर, ईमेल आयडी, राज्य, जिल्हा, ब्लॉक आणि गावाची माहिती देऊन लाभार्थी किंवा अंगणवाडी सेविका म्हणून तुमची नोंदणी करा.

3. तुमच्या नोंदणीकृत क्रेडेंशियल्ससह लॉग इन करा आणि डॅशबोर्डवरून संबंधित पर्याय निवडा जसे की मूल/स्त्री/किशोरवयीन मुलीची नोंदणी करणे, स्मरणपत्रे/संदेश, मूल/स्त्री/किशोरवयीन मुलीची माहिती अपडेट करणे, वजन/उंची/हॅमोग्लोबिन/लसीकरण स्थितीची नोंद करणे, आणि वाढीव स्थिती/लसीकरणाची नोंद करणे. 

4. फॉर्ममध्ये आवश्यक माहिती भरा जसे की नाव, वय, लिंग, पत्ता, आईचे नाव/वडिलांचे नाव/पतीचे नाव, गर्भधारणा स्थिती/स्तनपान स्थिती/मासिक स्थिती, आहाराचे सेवन, आरोग्य समस्या, इ.

5. फॉर्म सबमिट करा आणि तुमच्या मोबाईल किंवा ईमेलवर पुष्टीकरण संदेश मिळवा.