अटल बांधकाम कामगार आवास योजना / Atal Bandhkam Kamgar Awas Yojana
गृहनिर्माण हि प्रत्येक माणसाच्या मूलभूत गरजांपैकी एक आहे. तथापि, भारतातील अनेक लोकांना, विशेषतः ग्रामीण भागातील, सभ्य आणि परवडणाऱ्या घरांमध्ये प्रवेश नाही. हे विशेषतः बांधकाम कामगारांसाठी खरे आहे, जे बहुतेक असंघटित आणि स्थलांतरित मंजूर आहेत. ते अनेकदा झोपडपट्यांसाठी तात्पुरत्या आश्रयस्थानात राहतात, तेपण योग्य सुविधा आणि सुरक्षिततेशिवाय. 
या समस्येचे निराकरण करण्यासाठी, महाराष्ट्र सरकारने महाराष्ट्र इमारत आणि इतर बांधकाम कामगार कल्याण मंडळाच्या अंतर्गत ग्रामीण बांधकाम कामगारांसाठी एक गृहनिर्माण योजना सुरु केली आहे. या योजनेचे नाव अटल बांधकाम कामगार आवास योजना (ग्रामीण) २०२३ आहे. आणि तिचे उद्दिष्ट ग्रामीण भागात नवीन घरे बांधण्यासाठी किंवा त्यांची सध्याची घरे अपग्रेड करण्यासाठी नोंदणीकृत (सक्रिय) बांधकाम कामगारांना आर्थिक सहाय्य्य प्रदान करणे आहे.
हि योजना प्रधानमंत्री आवास योजनेचा (ग्रामीण) एक भाग आहे, जी २०२३ पर्यंत सर्वांसाठी घरे उपलब्ध करून देणारा केंद्र सरकारचा एक प्रमुख कार्यक्रम आहे. या योजनेला जानेवारी २०१९ रोजी राज्य सरकारने अंमलात आणले होते आणि ते अपेक्षित आहे. ग्रामीण महाराष्ट्रातील सुमारे २ लाख बांधकाम कामगारांना या योजनेचा लाभ झाला आहे. ( Maharashtra Bandhkam Awas Yojana)
अटल बांधकाम कामगार आवास योजनेची वैशिष्ट्ये
- पात्र बांधकाम कामगारांना नवीन घरे बांधण्यासाठी किंवा त्यांची सध्याची कच्ची घरे आणि पक्की घरे त्यांच्या जमिनीवर किंवा ग्रामीण भागात त्यांच्या जोडीदाराच्या जमिनीवर रूपांतरीत करण्यासाठी त्यांना १.५ लाख रुपयांची आर्थिक मदत केली जाते.
- योजनेमध्ये १८,००० रुपयांची सबसिडीचा समावेश व महात्मा गांधी राष्ट्रीय ग्रामीण रोजगार हमी कायदा अंतर्गत आणि शौचालय बांधण्यासाठी स्वच्छ भारत अभियानाअंतर्गत १२,००० रुपये दिले जातात.
- घराचे किमान चटईक्षेत्र २६९ चौ.फूट असावे आणि लाभार्थी स्वतःच्या खर्चाने मोठी घरे बांधू शकतात.
- थीमची अंमलबजावणी महाराष्ट्राच्या गृहनिर्माण विभागामार्फत केली जाते, जी राज्यातील प्रधानमंत्री आवास योजना (ग्रामीण) साठी नोडल एजेन्सी आहे.
- योजनेमध्ये प्रत्येक कुटुंबासाठी एक घर समाविष्ट आहे आणि लाभार्त्यांकडे महाराष्ट्रात कोणतेही पक्के घर असू नये.
अपंगांसाठी सरकारी योजना महाराष्ट्र
Click Here
अटल बांधकाम आवाज योजनेसाठी कसे रजिस्टर करावा ? / How to Register for Atal Bandhkam Awas Yojana?
१. कामगार अधिकृत वेबसाइट https://mahabocw.in/ वरून अर्ज डाउनलोड करू शकतात किंवा त्यांच्या जवळच्या मंडळ कार्यालयातून किंवा ग्रामपंचायत कार्यालयातून मिळवू शकतात.
२. अर्जामध्ये सर्व आवश्यक तपशील आणि कागदपत्रे भरली पाहिजेत, जसेकी आधार कार्ड, बँक खात्याचे तपशील, बीपीएल कार्ड किंवा उत्पन्नाचे प्रमाणपत्र, जमिनीच्या मालकीचा पुरावा, फोटो इत्यादी.
३. अर्जाचा फॉर्म बोर्ड कार्यालयात किंवा ग्रामपंचायत कार्यालयात जमा केला जावा, यासह १०० रुपये परत न करण्यायोग्य.
४. पात्रता निकष आणि निधीची उपलब्धता यावर बोर्ड कार्यालय किंवा ग्रामपंचायत कार्यालयाद्वारे अर्ज सत्यापित आणि मंजूर केले जाईल.
५. मंजूर लाभार्त्याना १.५ लाख रुपयेच्या मंजुरी आदेशासह बोर्ड कार्यालय किंवा ग्रामपंचायत कार्यालयाकडून मान्यता पात्र प्राप्त होईल.
६. लाभार्थींना मंजुरी आदेश मिळाल्यापासून सहा महिन्यांच्या आत बांधकाम सुरु करावे लागेल आणि ते १८ महिन्यांत पूर्ण होईल.
७. लाभार्थ्यांना वेळोवेळी बांधकामाच्या कामाचा प्रगती अहवाल आणि छायाचित्रे मंडळ कार्यालय किंवा ग्रामपंचायत कार्यालयात सादर करावी लागतील.
८. आर्थिक सहाय्य ५०,००० रुपयेच्या प्रत्येकी तीन हप्त्यांमध्ये जारी केले जाईल. बांधकामाच्या विविध टप्यांच्या पूर्णतेवर आधारित, जसेकी पाया, लिंटेल लेव्हल आणि छप्पर घालणे.
९. लाभार्थींना बांधकामासाठी महाराष्टाच्या गृहनिर्माण विभागाने विहित केलेल्या तांत्रिक वैशिष्टयांचे आणि गुणवत्ता मानकांचे पालन करावे लागेल.
१०. लाभार्त्यांना प्रधानमंत्री आवास योजना (ग्रामीन) पोर्टल अंतर्गत त्यांच्या घरांची नोंदणी करावी लागेल आणि PMAY आयडी मिळवावा लागेल.
अटल बांधकाम कामगार आवास योजना (ग्रामीण) योजनेचे फायदे : / Benefits of Atal Bandhkam Awas Yojana
- सभ्य आणि परवडणारी घरे
- शौचालये, पाणीपुरवठा, वीज,इत्यादी
- रोजगारांची संधी
- अर्थव्यवस्थेला चालना आणि स्थानिक साहित्य आणि मजुरांची मागणी
- राष्ट्रीय उद्दिष्टातही योगदान आणि ग्रामीण भागातील घरांची कमतरता कमी होईल.
निष्कर्ष / Conclusion
अटल बांधकाम कामगार आवास योजना (ग्रामीण) २०२३ हि महाराष्ट्र सरकारची स्तुत्य उपक्रम आहे जी ग्रामीण बांधकाम कामगारांना गृहनिर्माण सहाय्य प्रदान करण्यासाठी आहे, जे समाजातील सर्वात असुरक्षित विभागांपैकी एक आहे. हि योजना त्यांना आश्रय देणार नाही तर सन्मान आणि सशक्तीकरण देखील करेल. २००० मध्ये प्रधानमंत्री आवास योजना (ग्रामीण) लाँच करणारे भारताचे माजी पंतप्रधान श्री अटलबिहारी वाजपेयी यांचे स्वप्न साकार करण्यासाठी हि योजना मदत करेल. २०२३ पर्यंत ग्रामीण महाराष्ट्रातील सुमारे २ लाख बांधकाम कामगारांना या योजनेचा लाभ होण्याची अपेक्षा आहे.
मुलींसाठी प्रधानमंत्री सुकन्या समृद्धी योजना: मुलीच्या भविष्यासाठी एक उत्तम पर्याय
Click here