शैक्षणिक आणि संशोधन सहकार्याला प्रोत्साहन देण्यासाठी योजना (SPARC) २०२३

SPARC

शैक्षणिक आणि संशोधन सहकार्याला प्रोत्साहन देण्यासाठी योजना (SPARC) हा भारताच्या शिक्षण मंत्रालयाचा एक उपक्रम आहे ज्याचा उद्देश भारताच्या उच्च शैक्षणिक संस्थांच्या संशोधन परिसंस्थेमध्ये सुधारणा करणे हा आहे आणि जागतिक स्तरावरील भारतीय संस्था आणि उच्च दर्जाच्या भारतीय संस्थांमधील शैक्षणिक आणि संशोधन सहयोग सुलभ करणे. ही योजना २०१८ मध्ये सुरू करण्यात आली होती आणि ती २०२३ पर्यंत वाढवण्यात आली आहे. ही योजना विद्यार्थी आणि प्राध्यापकांच्या गतिशीलतेचा समावेश असलेल्या संयुक्त संशोधन प्रकल्पांना, विशिष्ट अभ्यासक्रमांचा संयुक्त विकास, पुस्तके, पेटंट्स, तंत्रज्ञान, आणि प्रकाशने, सहकार्य, कॉन्फरन्सेसद्वारे प्रसार आणि दृश्यमानता आणि कार्यशाळा एकत्रीकरणाद्वारे समर्थन करते. या योजनेत मूलभूत संशोधन, प्रभावाचे आपत्कालीन क्षेत्र, अभिसरण, कृती-देणारं संशोधन, नावीन्यपूर्ण संशोधन, आणि मानवता आणि सामाजिक विज्ञान यासारख्या विविध विषयांचा आणि डोमेनचा समावेश आहे. या योजनेचा प्रमुख काम राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय समस्यांचे निराकरण करण्यासाठी सर्वोत्कृष्ट आंतरराष्ट्रीय तज्ञ प्रदान करणे, भारतीय शिक्षणतज्ञांना परदेशातील सर्वोत्कृष्ट सहयोगकर्त्यांसमोर आणणे, जागतिक दर्जाच्या प्रयोगशाळांमध्ये काम करणे, संशोधनात मजबूत द्विपक्षीय संबंध विकसित करणे आणि भारतीय संस्थांच्या आंतरराष्ट्रीय क्रमवारीत सुधारणा करणे, आंतरराष्ट्रीय प्राध्यापकांना भारतामध्ये दीर्घकाळ राहण्याची संधी उपलब्ध करून देण्यावर मोठा प्रभाव पडेल अशी अपेक्षा आहे. 

SPARC योजनेचे फायदे

• प्रभाव निर्माण करणार्‍या संशोधनाला उत्प्रेरित करू शकणार्‍या गंभीर घटकांना समर्थन देऊन हे उत्पादक शैक्षणिक सहकार्य सक्षम करते.

• हे भारतीय संस्था आणि संशोधकांद्वारे संशोधन आउटपुटची गुणवत्ता आणि प्रमाण वाढवते.

• हे भारतीय उच्च शिक्षण प्रणालीमध्ये उत्कृष्टतेची आणि नाविन्यपूर्ण संस्कृतीला प्रोत्साहन देते.

• हे शैक्षणिक आणि उद्योगासाठी प्रतिभावान मानव संसाधनांचा एक पूल तयार करते.

• हे भारतीय संस्था आणि संशोधकांची आंतरराष्ट्रीय प्रतिष्ठा आणि दृश्यमानता मजबूत करते.

• हे भारत आणि भागीदार देशांमधील ज्ञान आणि तंत्रज्ञानाचे हस्तांतरण सुलभ करते.

• हे सहकार्यात्मक संशोधनाद्वारे सामाजिक गरजा आणि आव्हानांना संबोधित करते.

सफाई मित्र सुरक्षा चॅलेंज २०२३

SPARC योजनेचे अटी आणि नियम

• भारत क्रमवारीत (NIRF-२०१९) एकूण टॉप-१०० किंवा श्रेणीनुसार टॉप-१०० मध्ये रँक असलेल्या सर्व भारतीय संस्था अर्ज करण्यास पात्र आहेत.

• भागीदार विदेशी संस्था टॉप ५०० QS-२०२० वर्ल्ड युनिव्हर्सिटी रँकिंगमध्ये किंवा SPARC अंतर्गत समर्थित होण्यास पात्र असण्याच्या विषयानुसार टॉप २०० QS-२०१९ वर्ल्ड युनिव्हर्सिटी रँकिंगमध्ये असेल.

• प्रोजेक्ट टीममध्ये प्रत्येक बाजूने किमान दोन आंतरराष्ट्रीय संकाय सदस्य, दोन भारतीय संकाय सदस्य आणि दोन संशोधक पीएच.डी. किंवा पोस्टडॉक लेव्हलचा पाठपुरावा करणारे असावेत.

• प्रकल्पाचा कालावधी १२ ते २४ महिन्यांच्या दरम्यान असावा.

• प्रकल्प निधी ५० रु. लाख प्रति प्रकल्प पेक्षा जास्त नसावा. 

• प्रकल्प प्रस्ताव SPARC पोर्टलद्वारे ऑनलाइन सबमिट केला जावा.

• प्रकल्प प्रस्ताव सादर करण्यापूर्वी भारतीय संस्था प्रमुख आणि परदेशी संस्था प्रमुख या दोघांनी मंजूर केले पाहिजे.

• प्रकल्प प्रस्तावाचे मूल्यमापन भारतातील आणि परदेशातील तज्ञांचा समावेश असलेल्या समवयस्क पुनरावलोकन समितीने केले पाहिजे.

• SPARC अंतर्गत ओळखल्या गेलेल्या एक किंवा अधिक थ्रस्ट क्षेत्रांसह प्रकल्प प्रस्ताव संरेखित केला पाहिजे.

• प्रगती अहवाल, आर्थिक अहवाल, प्रकाशने, पेटंट असंद्वारे प्रकल्पाचे परिणाम वेळोवेळी नोंदवले जावेत.

SPARC योजनेचे आवश्यक कागदपत्रे

• SPARC अंतर्गत सहयोग करण्यासाठी त्यांची स्वारस्य आणि वचनबद्धता व्यक्त करणारे भारतीय संस्था प्रमुख आणि परदेशी संस्था प्रमुख यांनी स्वाक्षरी केलेले इरादेचे पत्र.

• प्रकल्पाचे उद्दिष्टे, कार्यपद्धती, अपेक्षित परिणाम, बजेट, टाइमलाइन, डिलिव्हरेबल ह्यांचा तपशीलवार प्रकल्प प्रस्ताव. 

• त्यांच्या पात्रता, अनुभव, प्रकाशने, पुरस्कार, ह्यांवर प्रकाश टाकणारा प्रत्येक प्रकल्प टीम सदस्याचा अभ्यासक्रम.

• प्रत्येक प्रकल्पाच्या टीम सदस्याकडून त्यांच्या उपलब्धतेची आणि प्रकल्पात सहभागी होण्याच्या इच्छेची पुष्टी करणारे समर्थनाचे पत्र.

• प्रकल्पासाठी उपलब्ध त्यांच्या पायाभूत सुविधा, सुविधा, संसाधने, अशा प्रमाणित करणाऱ्या प्रत्येक भागीदार संस्थेकडून मंजूरीचे पत्र. 

• दोन्ही भागीदार संस्थांच्या NIRF रँकिंग प्रमाणपत्राची किंवा QS रँकिंग प्रमाणपत्राची प्रत.

SPARC योजनेचे फॉर्म कसा भरायचा?

1. SPARC पोर्टलला भेट द्या आणि तुमच्या संस्थात्मक ईमेल आयडी आणि पासवर्डसह वापरकर्ता म्हणून नोंदणी करा.

2. तुमच्या खात्यात लॉग इन करा आणि डॅशबोर्डवरील “सबमिट प्रपोजल” पर्यायावर क्लिक करा.

3. तुमच्या प्रकल्प प्रस्तावाची मूलभूत माहिती भरा जसे की शीर्षक, गोषवारा, कीवर्ड, थ्रस्ट एरिया, हे सर्व.  

4. PDF स्वरूपात आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करा जसे की इरादा पत्रे, प्रकल्प प्रस्ताव, CVs, समर्थन पत्रे, मान्यता पत्रे, हे सर्व. 

5. तुमची प्रस्ताव माहिती आणि कागदपत्रे ऑनलाइन सबमिट करण्यापूर्वी त्यांचे पुनरावलोकन करा.

6. तुम्हाला तुमच्या सबमिशनची पुष्टी करणारा एक पोचपावती ईमेल मिळेल आणि भविष्यातील संदर्भासाठी एक अद्वितीय प्रस्ताव आयडी मिळेल.